Jarząbek – skryty tryb życia

Z istnienia wielu gatunków ptaków w Polsce nie zdajemy sobie sprawy. Obserwowanie ptaków to zadanie dla pasjonatów i osób bardzo cierpliwych. Wypatrzenie ptaka, jakim jest jarząbek to prawdziwe osiągnięcie, bowiem ptak prowadzi skryty tryb życia.  W wielu częściach kraju jarząbek jest dość licznie występującym ptakiem lęgowym. Występuje głównie we wschodniej Polsce oraz w Sudetach i Karpatach, pojedyncze osobniki można spotkać na niżu środkowej i zachodniej Polski. Gniazduje w starych borach i lasach mieszanych z bujnym podszytem, w górach na stokach i w dolinach potoków. Gniazda jarząbka są dobrze ukryte pod drzewem, krzakiem. Mają kształt płytkiego zagłębienia wyścielonego trawą, łodygami i liśćmi. Najłatwiej jest go rozpoznać wiosną po charakterystycznym ostrym gwiździe. Zanieczyszczenie środowiska i zmniejszanie się obszarów leśnych powoduje, że ubywa siedlisk jarząbka i gatunek w Europie jest zagrożony wyginięciem. Polska populacja –80 tysięcy sztuk jest jedną z większych. To najmniejszy europejski kurak. Ma dość osobliwy wygląd- krępej sylwetce i krótkich nogach. Różnica w ubarwieniu między samicą a samcem jest niewielka -samiec wyróżnia się bardziej szarą tonacją ubarwienia i ma czarne gardło, samica jest bardziej brunatna. Ogon ptaka ma barwę szarą z czarną pręgą przy końcu. Na upierzeniu znajdują się brązowe, szare i czarne. Uważny obserwator zauważy na głowie ptaszyny mały czubek, a nad oczami niewielkie czerwone korale oraz białą plamę pod okiem. Spód ciała jest biały z gęstym, łuskowatym czarnym deseniem. Naukowcy uważają, że skomplikowany układ ubarwienia nawiązuje to gry świateł i cieni na poziomie runa leśnego. Ich zdaniem tak charakterystyczne ubarwienie ułatwia ptakom maskowanie się. Jarząbki potrafią latać, ale czynią to niechętnie. Latają na krótkich dystansach, ale lot jest zwinny i szybki. Niewiele wiadomo o życiu rodzinnym ptaszka. Pewne jest, że samiec pozostaje wierny samicy. Pary tworzą się jesieni. Wiosną odbywają się toki, ale nie zawsze dochodzi do walk samców o samice. Samica znosi od 8 do 14 jaj jasnobrązowych o rdzawym nakropieniu. Wysiaduje je przez 21-25 dni. Kogut dołącza do rodziny po wykluciu się młodych. Pisklętami opiekują się oboje rodzice. Maluszki tuż po wykluciu się opuszczają gniazdo. Latać uczą po 15-20 dniach od wyklucia. Pełną samodzielność po 40 dniach. Dorosłe ptaki jesienią żyją już osobno. Odżywia się głównie pokarmem roślinnym, choć w okresie letnim korzysta z obfitości pokarmu zwierzęcego w postaci bezkręgowców.

Inne zwierzęta